De corona-crisis brengt niet louter kommer en kwel. Er komen ook mooie zaken uit voort, zoals het nieuwste boek van Pete Brown: Craft: An Argument: Why the term ‘Craft Beer’ is completely undefinable, hopelessly misunderstood and absolutely essential. Het boek zelf is ook tamelijk essentieel, omdat het gaat over de immer terugkerende maar nooit afdoende beantwoorde vraag: wat is craft bier eigenlijk?
Voor wie Pete Brown niet kent: deze Brit is misschien wel de bekendste schrijver in de bierwereld. Hij schrijft geen naslagwerken of handboeken, maar verhalen. Verhalen met bier (of cider) als motief, dat dan weer wel. Wat hem prompt op reacties komt te staan als “nice, but when will you write a proper book?” van mensen buiten de fijne, maar ook heel kleine bierbubbel. Brown is naast schrijver ook actief in andere rollen, waaronder het voorzitterschap van The British Guild of Beer Writers.
Net als veel anderen had Brown wat tijd over de afgelopen maanden. Hij besloot die nuttig te besteden door zichzelf een doel te stellen: in 13 weken een boek uitbrengen. Dat is een idioot korte tijd, als je tenminste een zodanig volume wenst te produceren dat de naam ‘boek’ verdient. Op zijn blog doet hij verslag van dit proces.
Brown begint het boek met de vaststelling dat pogingen om ‘craft beer’ te definiëren niet tot bruikbare resultaten hebben geleid, maar maakt gelijk het punt dat daarmee de kous niet af is. Er is nou eenmaal ‘iets’ en dat ‘iets’ heeft ook een naam nodig. Brown duikt vervolgens in de oorspronkelijke betekenis van het begrip craft, daarbij gebruik maken van een ouderwetse spelling (‘cræft’) die hij vond in een boek van Alexander Langlands (Craeft: How Traditional Crafts Are about More than Just Making) waar het woord ‘beer’ 1x in voorkomt, maar niettemin voor Brown ter inspiratie diende. De bulk van het boek valt onder de noemer “‘Craft beer’ is hopelessly misunderstood”.
Zijn conclusie is dat ‘craft’ weliswaar een ondefinieerbaar, maar evengoed zeer waardevol concept is. Hij werkt dit in het laatste hoofdstuk verder uit aan de hand van vier attributen: Skill and creativity, Quality, Autonomy en Motivation. Het begrip ‘craft beer’ staat los van het feit of een brouwerij al dan niet ‘klein en onafhankelijk’ is. Het heeft zeker niets te maken met de voorwaarden voor lidmaatschap van een brouwerijenvereniging. Een kleine brouwerij kan ‘non-craft’ bezig zijn, terwijl een AB InBev brouwerij echt ‘craft’ bier kan maken.
‘Craft’ heeft meer met ethiek en gedrag te maken. Met de keuzes die we willen maken. Met de menselijke maat, het gevoel van verbinding. Zo lezen we: “Craft beer wouldn’t be what it is if it didn’t offer several, powerful emotional rewards.”
En voor de Little Britain fans: “Craft beer is the opposite of ‘computer says no’.”
Uiteindelijk blijft het probleem van de wazige omlijning van het noodzakelijke begrip bestaan, en wordt er een leuk filosofisch foefje uit de kast gehaald om tot een slotsom te komen.
Als we ‘craft beer’ vrij vertalen naar de Nederlandse situatie, dan komen we uit bij het woord ‘speciaalbier’. Een woord dat aan hetzelfde euvel lijdt: niemand weet wat het precies is, maar iedereen heeft er wel een beeld bij. Al jaren pleit ik voor het afschaffen van dit woord, maar zoals Brown beargumenteert in dit boek lost dat het probleem niet echt op. Het punt is dat het Nederlandse woord ‘speciaalbier’ of ‘speciaal bier’ zoals het ook wel gespeld wordt, al een betekenis heeft: namelijk een bier dat speciaal is, afwijkend van het normale of gewone. Ik heb in Opwaaiend Schuim voorgesteld om juist die betekenis terug te geven aan het woord, want in de wereld van vandaag is de variatie de norm geworden, het normale, het niet-speciale. ‘Craft beer’ kan ook letterlijk vertaald worden naar ‘ambachtelijk bier’. Het is dan ook in die betekenis dat het woord ‘craft’ in dit boek gehanteerd wordt. De verdere redeneringen en voorbeelden zijn, hoewel Angelsaksisch georiënteerd, voor elke enigszins ingevoerde bierliefhebber zeer herkenbaar.
Alles wat je in dit boek leest heb je mogelijk al eens eerder gehoord of gelezen of zelf bedacht. Maar Brown zet de zaken nog eens helder op een rij, voegt een filosofische finishing touch toe, en doet dat in een zeer onderhoudende en prettige stijl. Het taalgebruik is eloquent maar niet elitair en dus prima leesbaar, ook voor wie het Engels niet de eerste taal is.
Dit is het boek dat hopelijk een begin van het einde betekent van de langslepende discussie rond dit thema, zodat de bierwereld de tijd en aandacht meer kan richten op zaken die er echt toe doen: het bestendigen en mogelijk zelfs uitbreiden van de biervariatie. De blik wat meer naar buiten richten. Maar misschien doet dit boek dat ook niet. Want het blijft uiteindelijk ook een heerlijk ouwehoeronderwerp tijdens het bier drinken.