Het nieuwe liefdeskoppel, AB InBev en RateBeer, houdt de biergemoederen flink bezig de laatste dagen. Wat is er aan de hand?
Anheuser-Busch InBev is het grootste bierbedrijf ter wereld, dat in 2008 ontstaan is nadat InBev het Amerikaanse Anheuser-Busch overnam. InBev is op haar beurt ontstaan uit de fusie van het Belgische Interbrew en het Braziliaanse AmBev in 2004. Interbrew was een bedrijf dat in 1988 ontstond uit de fusie tussen de Belgische brouwerijen Artois en Piedboeuf. Beide brouwerijen waren zelf voortgekomen uit een lange reeks aan fusies en overnames waarin tientallen brouwerijen figureren (bron: wikipedia).
An evil empire
Zo ziet u maar weer. Van een bonte kluts aan knusse Belgische familiebrouwerijtjes tot ‘evil empire’ in nog geen 30 jaar. Want zo wordt AB InBev door veel bierliefhebbers en brouwers gezien. Voorbeeld: toen het Italiaanse Del Borgo verkocht werd aan AB InBev in 2016, trok Cantillon de uitnodiging aan Del Borgo om mee te doen aan haar Kwintessens evenement in, een week van te voren. Brouwerij Baladin zegde de samenwerking met Del Borgo per direct op, ook al waren (en zijn) Teo Musso en Leonardo di Vincenzo goede biermatties.
Kortom, ABI is ‘slecht’. De reden is, zoals Jeffrey Stuffings van het Amerikaanse Jester King het verwoordde nadat Wicked Weed eerder dit jaar door AB InBev werd gekocht: “a portion of the money made off of selling it is used to oppose the interests of craft brewers”. Ook voor Jean van Roy van Cantillon is het glashelder waarom AB InBev buiten de deur dient te worden gehouden: “because of contracts enforced with bars by the industrial breweries, the most important way of beer sales for craft breweries was closed”.
Voor alle duidelijkheid: het gaat hier niet om de kwaliteit van de bieren. Goose Island’s Bourbon County stout, Hertog Jan’s Grand Prestige en Bosteels’ Tripel Karmeliet bijvoorbeeld kunnen op veel en onverminderd enthousiasme rekenen. Het zijn prachtige bieren. En allemaal van AB InBev. Let wel: dit is geen verhaal ter verdediging van welk bedrijf dan ook. Wel een verhaal dat mijn visie op de zaak beschrijft.
A tangled web
Wat is de zaak? Vorige week werd bekend dat ABI een minderheidsbelang in RateBeer (RB) heeft genomen via haar investeringsclub ZX Ventures. RB is een platform voor bierliefhebbers waar men o.a. de waardering voor bieren kan noteren. Het is een veelgebruikte bron van informatie over ervaringen van consumenten met bier, brouwerijen, bars etc. De overeenkomst met ABI werd al in oktober 2016 gesloten, maar was geheim gehouden totdat het onlangs door Good Beer Hunting (GBH) werd ontdekt en bekend gemaakt. GBH is niet alleen een site maar ook een marketing agency die werkt voor diverse brouwerijen, waaronder ABI. De eigenaar van GBH werkt voor het online bierblad October, waar datzelfde ZX Ventures in zit. Oh, what a tangled web we weave…
(Zo zit ZX Ventures ook achter Saveur Bière, een populaire online biershop, in Nederland opererend als hopt.nl. Achter beerwulf.com zit Heineken. Tja, het geld moet ergens vandaan komen, nietwaar).
De reacties op dit nieuws waren overwegend negatief. Onder andere Dogfish Head en Cantillon bijvoorbeeld kondigden aan hun bieren van RB af te halen. Mensen besloten hun RB accounts op te heffen. Men deed dit omdat men niet wilde dat ABI gebruik zou kunnen maken van de informatie die ze prijsgeven via hun bijdragen aan RB. (Of diezelfde mensen ook besloten hun Facebook, Instagram en Twitter accounts op te heffen, is niet bekend).
Gebrek aan zelfvertrouwen
Het is een begrijpelijke, maar ook een emotionele en defensieve reactie. Het lijkt op een soort gebrek aan zelfvertrouwen. Want de huidige situatie, de bierrenaissance, of -revolutie zo u wilt, is er gekomen ondanks ABI en soortgenoten. Die is er gekomen door tegen de stroom oproeiende pioniers in de jaren ’70 en ’80, eerst in de VS en later in de rest van de wereld. In een tijd dat internet geen rol speelde in ons dagelijks leven. Laat staan dat er RB, big data, online marketing en social media was. Blijkbaar is het mogelijk geweest om op eigen kracht te zijn geraakt waar we nu zijn, anno 2017. Net zoals eerder, voor die omwenteling, de populariteit van pils zodanig groot en dominant werd dat bier en pils synoniem werden. Ook zonder RB, ABI en ZX.
Als je die partijen niet vertrouwt, dan moet je inderdaad stoppen met RB, en eventueel een alternatief zoeken danwel beginnen. En dat geldt ook voor Facebook, Instagram, Twitter etc. Er zijn VPRO-programma’s (dat is oldschool tv) genoeg geweest om je op de Big Brother-aspecten van deze bedrijven te wijzen. En als een bedrijf praktijken hanteert die onwettelijk zijn, of waar je het verschrikkelijk mee oneens bent, dan is er een rechtssysteem om dat al dan niet te corrigeren.
Waar bierbrouwers en -drinkers volgens mij het beste hun tijd en energie aan kunnen besteden, is aan het voortzetten van die omwenteling. Schrikreacties lijken mij niet de beste. Worden de disruptive craft brouwers nu rechts ingehaald door de jongens en meisjes van ZX Ventures? Zijn die cooler dan mijn lokale bierbaard cq bierbabe? Nee toch zeker.
RateBeer is niet door de brouwers bedacht. Het kan dus ook geen essentieel onderdeel vormen in de bedrijfsvoering van de brouwers. Of dat nu startende brouwers zijn of niet. Wat wel een essentieel onderdeel is, dat zijn de consumenten. En die consumenten hebben één ding vrij duidelijk laten weten: die willen diversiteit, die willen kwaliteit, die willen lokaal (van dichtbij en veraf). Daar moeten de craft brouwers dus mee doorgaan. Met het emanciperen van bier. Met ‘beer returns to normal’ zoals Garrett Oliver dat zegt. Met het laten zien aan de consument wat bier is, wat bier aan potentie heeft, met het laten leren drinken van bier.
Emancipatie van bier
Volgens Wikipedia is emancipatie “het streven naar een volwaardige plaats in de samenleving vanuit een achtergestelde positie”. Volgens Van Dale gaat het om “het toestaan van gelijke rechten”. Werk aan die volwaardige plaats, die gelijke rechten. Niet door je angstig of druk te maken over een poging van een multinational om bij een door hen ongecontroleerde beweging aan te haken. Of een vanuit zijn perspectief begrijpelijke move van RB’s Joe Tucker.
Werk met horeca door ze een volwaardige bierkaart aan te kunnen laten bieden, door het personeel op te leiden, door een ruim en gevarieerd aanbod voor een goede prijs paraat te hebben. Werk met consumenten door ze duidelijk te maken welke bieren er allemaal zijn, zodat die de juiste vragen kunnen stellen in diezelfde horeca, omdat ze weten welke kleuren, geuren en smaken bier allemaal heeft. Zodat mensen het doodnormaal gaan vinden om een saison of een porter of een geuze te bestellen. Werk met andere brouwers om elkaar te inspireren, te professionaliseren en te beconcurreren (ja, we leven in een kapitalistische maatschappij, je zou het bijna vergeten, de bierbusiness is ook gewoon een business).
Lieve brouwers: wijd je tijd en energie aan het doorgaan met wat je al een tijdje doet. En dat is zoveel mogelijk nieuw, ander, interessant, mooi, gek, lekker, onbekend en geliefd bier maken. Alleen dat kan er voor zorgen dat de situatie over tien jaar niet weer zo is als voor de omwenteling. Het is nu zaak die emancipatie, die sprong naar de 95% van de bierdrinkers, de niet-beergeeks, te realiseren. En dan mogen de Carlos Brito’s van deze wereld met spreadsheets spelen wat ze willen.